Ο πατέρας των θεών πάνω από τον οίκο του!

Ο πλανήτης Δίας βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον αρχαίο ναό που είχαν αφιερώσει στον βασιλιά των Θεών και, λίγο πιο αριστερά, βλέπουμε τον ανατέλλοντα αστερισμό του Σκορπιού,  ακόμα τον  Άρη και τον  Κρόνο, δηλαδή μια «αληθινή» μάζωξη αρχαίων θεών με τη μορφή πλανητών!

Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη

Η Αστρονομία είναι μια από τις αρχαιότερες επιστήμες. Γεννήθηκε με την εμφάνιση του «διανοούμενου ανθρώπου» στον ημέτερο πλανήτη. Οι προϊστορικοί πολιτισμοί και οι πρώτοι ιστορικοί πολιτισμοί άφησαν αστρονομικά τεχνουργήματα, όπως αυτά που άφησαν οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Νούβιοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Αρχαίοι Έλληνες, οι Αρχαίοι Κινέζοι, οι Αρχαίοι Ινδοί, οι Αρχαίοι Ιρανοί και οι Μάγιας, που δείχνουν ότι ασχολούνταν με μεθοδικές παρατηρήσεις του νυκτερινού ουρανού. Ειδικότερα, όμως, για τους Αρχαίους Έλληνες, η «Αστρονομία» (και ως όρος που επιβίωσε πια) γεννήθηκε ακριβώς την ίδια εκείνη στιγμή που γεννήθηκε και η ελληνική μυθολογία και μάλιστα σε μια αμφίδρομη σχέση, γιατί η θεία (για τους Έλληνες της εποχής) Μούσα Ουρανία ήταν προστάτιδά της. Ωστόσο, πρακτικά απαιτούνταν η εφεύρεση και η εξέλιξη του τηλεσκοπίου, ώστε η Αστρονομία να μπορέσει να εξελιχθεί σε σύγχρονη επιστήμη.

Έτσι και στην αρχαία Στράτο ο φυσικός Άγγελος Μακρής από το Αγρίνιο είχε την τύχη να απαθανατίσει κάτι το εντυπωσιακό, ένα θεαματικό ουράνιο φαινόμενο ! Ο αστροφωτογράφος   κατάφερε να καταγράψει τον πλανήτη Δία πάνω από τον αρχαίο ναό του Στρατίου Διός. Παράλληλα φαίνονται και άλλοι δυο πλανήτες, ο Άρης και ο Κρόνος σε μια ανοιξιάτικη ουράνια σύνοδο. Ναός δωρικού ρυθμού, ήταν λίγο μεγαλύτερος από τον ναό του Ηφαίστου στο Θησείο.

.Η εικόνα έχει το δικό της συμβολισμό καθώς ο πλανήτης Δίας βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον αρχαίο ναό που είχαν αφιερώσει στον βασιλιά των Θεών και λίγο πιο αριστερά, βλέπουμε τον ανατέλλοντα αστερισμό του Σκορπιού. Φαίνονται ακόμη ο Άρης και ο Κρόνος. Μια «αληθινή» μάζωξη αρχαίων θεών με τη μορφή πλανητών!

Το ιερό του Δία στην Στράτο ήταν λατρευτικό και πολιτικό κέντρο όλων των Ακαρνάνων. Βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο εντός της ακρόπολης. Ο ναός του Στρατίου Διός (προστάτης Θεός των Στρατίων) είναι περίφημος, δωρικός διαστάσεων 34,47 μ. X 15,41 μ., με 6 κίονες στη στενή και 11 στη μακριά πλευρά του. Κτίστηκε μεταξύ 321-312 π.Χ, εξολοκλήρου από ντόπιο σκληρό ασβεστόλιθο, έμεινε όμως ημιτελές λόγω πολεμικών συγκρούσεων με τους Αιτωλούς. Διαιρούνταν σε σηκό, πρόναο και οπισθόδομο. Οι κίονες του σηκού ήταν τοποθετημένοι κοντά στον τοίχο του. Πιθανότατα ένα μέρος του σηκού ήταν υπαίθριο, ενώ η οροφή στηριζόταν από οκτώ εσωτερικούς κίονες. Όλοι του οι κίονες παρέμειναν αράβδωτοι, γεγονός που πιθανότατα υποδηλώνει πως ο ναός έμεινε ημιτελής. Οι μετόπες του θα πρέπει να ήταν ζωγραφιστές. Στα ΝΑ του ναού δεσπόζει ο βωμός και βάσεις αναθημάτων. Οι πρώτες ανασκαφές του ναού διεξήχθησαν τα χρονικά διαστήματα 1892-1913 και το 1924 από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, οπότε και αυτός δημοσιεύτηκε, μαζί με τις επιγραφές που βρέθηκαν εκεί. Η σημαντικότερη μελέτη του μνημείου ωστόσο (και η σωστότερη αποκατάστασή του) δημοσιεύτηκε το 1925 από τον Α. Ορλάνδο.

 Η ισχυρή πρωτεύουσα των Αρχαίων Ακαρνάνων.

Η Αρχαία Στράτος βρίσκεται  βόρεια του σημερινού χωριού χτισμένη στη δυτική όχθη του Αχελώου, όπως και η Παλαιομάνινα, ο οποίος ήταν το φυσικό σύνορο ανάμεσα στην Αιτωλία και την Ακαρνανία. Κατά την παράδοση, σε αυτή την πόλη γινόταν η στρατολόγηση των Ακαρνάνων και η συγκρότηση τους σε στρατεύματα. Από εκεί πήρε και το όνομα της, αφού Στράτος σημαίνει συγκέντρωση στρατεύματος.

Σημειώνεται  ότι  ο Αχελώος ήταν πλωτός κατά την Κλασική και Ελληνιστική εποχή (μέχρι και τις Οινιάδες), όπως μαρτυρά και η παραποτάμια ΝΔ πύλη της πόλης πάνω στην Εθνική οδό και, φυσικά, και η επίσης παραποτάμια «Αυλόπορτα»  ή «Πόρτα» στην Παλαιομάνινα. Η Στράτος υπήρξε μια από τις μεγαλύτερες και καλύτερα οχυρωμένες πόλεις της Ακαρνανίας.Ο λόφος της Στράτου είχε κατοικηθεί ήδη από την Υστεροελλαδική περίοδο (1600-1100 π.Χ). Απέκτησε σημασία λόγω της γεω-στρατηγικής της θέση κατά τον 4ο αιώνα π.Χ οπότε και υπήρξε πρωτεύουσα του Κοινού των Ακαρνάνων έως και το 2ο αιώνα π.Χ., όταν τη θέση αυτή ανέλαβε το Θύρρειο. Τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. γνώρισε μεγάλη ακμή και ως εμπορικό κέντρο της περιοχής. Την πόλη μνημονεύουν και αρχαίοι συγγραφείς για τη σπουδαιότητα της, αφού υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες και καλύτερα οχυρωμένες πόλεις. Χαρακτηριστικά, ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Θουκυδίδης την χαρακτηρίζει πόλιν μεγίστην της Ακαρνανίας (Θουκυδίδη Ιστορίαι, Βιβλίο 8ο 2.68.4), ενώ ο Πολύβιος ονομάζει Στρατική την εύφορη πεδιάδα που εκτεινόταν έξω από την πόλη, οι ίπποι της οποίας ήταν ονομαστοί και αποτελούσαν πηγή πλούτου.

Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου η πόλη συντάχτηκε με τους Αθηναίους και πολιορκήθηκε από τους Σπαρτιάτες χωρίς επιτυχία, πρώτα από τον Αγησίλαο το 391, από τον Κνήμο το 429, και από τον Ευρύλοχο το 426 π.Χ. Το 379 π.Χ. έχουμε την πρώτη της αναφορά ως πρωτεύουσας του Κοινού των Ακαρνάνων. Η κυριαρχία όμως της Στράτου διακόπτεται το 338 π.Χ όταν η Ναύπακτος γίνεται το κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας με αποτέλεσμα την παρακμή της. Ο Βασιλιάς Κάσσανδρος το 314 την κατέλαβε χρησιμοποιώντας την ως οχυρό ενάντια των Αιτωλών, οι οποίοι το 263 π.Χ την προσάρτησαν στην Αιτωλία. Κατά το 169 π.Χ συμμάχησε (μαζί με άλλες ελληνικές πόλεις) με τους Ρωμαίους ενάντια του Βασιλιά Περσέα της Μακεδονίας και τότε ξεκίνησε η ρωμαϊκή κυριαρχία.

 Συνεχίστηκε η κατοίκησή της και κατά τη ρωμαϊκή περίοδο

 Υπάρχουν επαρκή και ασφαλή αρχαιολογικά δεδομένα, που μαρτυρούν ότι η Στράτος είχε επιζήσει και κατά την αυτοκρατορική εποχή, πιθανώς ως «πόλις περιοικίς» της Νικόπολης. Στην επιβίωσή της είχε συντελέσει, κατά κύριο λόγο, η εξαιρετικά στρατηγική της θέση. Συγκεκριμένα, η πόλη δέσποζε σ' έναν εκτεταμένο εύφορο κάμπο και έλεγχε τη διάβαση του Αχελώου ποταμού, απ' όπου περνούσε υποχρεωτικά ο σημαντικός ρωμαϊκός δρόμος Απολλωνίας -Βουθρωτού -Φωτικής -Νικόπολης -Αμβρακίας -Αθήνας.

Στη θέση όπου βρίσκεται το σύγχρονο νεκροταφείο του χωριού, βρισκόταν ένα από τα νεκροταφεία της αρχαίας πόλης χωρίς να έχει όμως ανασκαφθεί πλήρως. Διάσπαρτοι τάφοι έχουν επίσης ανασκαφεί στα ΒΔ και Ν, εξωτερικά της οχύρωσης της αρχαίας πόλης. Μερικοί από αυτούς είναι μακεδονικού τύπου. Συστηματικές ανασκαφές στην αρχαία πόλη (αρχαία αγορά, θέατρο) και οργανωμένη επιφανειακή έρευνα της ευρύτερης περιοχής (Στρατική) διεξήχθησαν από το 1989-1996 σε συνεργασία της ΣΤ΄  Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Πατρών υπό τον δρα Λάζαρο Κολώνα, και του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, υπό τον καθηγητή  Ε.-L. Schwandner.

Έπισης στον σημερινό αρχαιολογικό χώρο της Στράτου μπορεί κανείς να επισκεφθεί και να δει ερείπια από την αρχαία αγορά, τις οχυρώσεις και φυσικά το αρχαίο θέατρο το οποίο έχει χωρητικότητα 7000 θέσεων και θέα τον ποταμό Αχελώο….

Πηγές : Βικιπαίδεια

             Μηχανή του χρόνου
             www.aggelosmakris.com