Ένας διαφορετικός, θαυμαστός και λογικός… «Κόσμος»!

Από τον Αγκαίο τον Πλευρώνιο της Αιτωλίας, που ήταν κατά τη μυθολογία Αστρονόμος και βοήθησε τους Αργοναύτες ως πλοηγός με τις γνώσεις του για τις κινήσεις των αστέρων να ξεκινήσουν το ταξίδι τους από την Ιωλκό, στους σύγχρονους αστροφωτογράφους που με τα εξελιγμένα εργαλεία τους απαθανατίζουν φωτογραφίες  από τον «κόσμο» των άστρων.

 

Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη

 Από την παρατήρηση στην κατανόηση και την ερμηνεία. Και σε συνδυασμό με την εξέλιξη της σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας και των επιστημών, να έχουμε τα εκατομμύρια έτη φωτός πολύ κοντά μας. Πλανήτες, δορυφόροι, αστέρες, σμήνη των άστρων και αστρικά νεφελώματα, γαλαξίες, σμήνη και πέλαγα γαλαξιών, ωκεανοί γαλαξιών που φέρνονται σαν αστραπές προς το έσχατο πεπερασμένο του απείρου σύμπαντος να εμφανίζονται σε μία εικόνα που μόνο θαυμασμό μπορεί να νιώσεις για το άγνωστο. Οι  αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που εφάρμοσαν τα μαθηματικά στην αστρονομία, αλλά και στις επιστήμες της φύσης, από τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ και μετά. Ήταν οι πρώτοι που κατάλαβαν την λογική και την ομορφιά που κρύβεται μέσα σε αυτή τη λέξη και να παρατηρήσουν το σώμα του «Θεού». Αυτό το μουσικό και οπτικό σώμα του Θεού το λέμε… «κόσμο».

 

Ο ποταμός Αχελώος με τον έναστρο ουρανό.
Πηγή φωτογραφίας Θωμάς Τόγιας

Αν ξεκινήσουμε να μιλήσουμε για την Αστροφυσική θα χρειαστεί να μιλάμε και να γράφουμε για πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα αγγίζοντας εικονικά τη συζήτηση προς το άπειρο! Οι Δανέζης και Θεοδοσίου στο πανεπιστημιακό τους σύγγραμμα «το Σύμπαν που Αγάπησα» καταγράφουν τα εξής:

 

«Μέσα σ΄ αυτό το πλαίσιο, η σύγχρονη αστροφυσική εξακολουθεί ν ΄ αναπτύσσει μέχρι σήμερα τον πανάρχαιο  κλάδο της Κοσμολογίας, που ως στόχο της έχει τη διερεύνηση και την εξήγηση και το μέτρο του δυνατού, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος του Σύμπαντος, βασικά μέσω της διερεύνησης της κατανομής, της ύλης και της ενέργειας στον χώρο και τον χρόνο.  Οι θεωρίες που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί είναι πολλές και συνήθως αλληλοσυγκρουόμενες, όλες τους όμως! Και για να βγει ένα επιθυμητό αποτέλεσμα αναγκάζονται να στηριχθούν σε συγκεκριμένες φυσικές και φιλοσοφικές ερμηνείες μιας σειράς φυσικών εννοιών, όπως του χρόνου, του χώρου της ύλης και της μάζας. Η σαφής κατανόηση αυτών των θεμελιωδών εννοιών αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση να γίνουν κατανοητές όλες οι σύγχρονες απόψεις της αστροφυσικής.»

 

Επίσης, η μυθολογία μας, δίνοντας του όνομα και ταυτότητα, έχει δημιουργήσει ένα μύθο, για τη δημιουργία του Γαλαξία. Σε αυτόν, λοιπό, τον μύθο θα βρούμε τον Δία- για μια εισέτι φορά- ερωτευμένο. Αυτή τη φορά με τη βασίλισσα Αλκμήνη, σύζυγο του Αμφιτρύωνα, βασιλιά – εκείνη την περίοδο- της Τίρυνθας. Ο Δίας, γνωρίζοντας πόσο ενάρετη ήταν η Αλκμήνη, και σίγουρος ότι δεν θα ενδώσει στις ορέξεις του, πήρε τη μορφή του Αμφιτρύωνα, την παραπλάνησε και κοιμήθηκε μαζί της τρεις ολόκληρες νύκτες. Μάλιστα, διέταξε τον Ήλιο να μη βγει για δύο ημέρες, τριπλασιάζοντας έτσι τη διάρκεια μιας νύκτας, ώστε να απολαύσει τον έρωτά του καλύτερα... Όταν η Ήρα έμαθε την νέα περιπέτεια του συζύγου της έκανε -ανεπιτυχώς- το παν για να μην γεννηθεί το παιδί. Εννιά μήνες - και λίγο πάρα πάνω- αργότερα, γεννήθηκε ο Ηρακλής.

 

Ό Δίας είχε ήδη ανακοινώσει ότι ο γιός του, αφού ζήσει και μεγαλουργήσει ανάμεσα στους θνητούς, μετά τον θάνατό του θα αποθεωθεί. Όμως, για να κατακτήσει τα Ηλύσια Πεδία έπρεπε όσο ακόμα ήταν μωρό να θηλάσει απ' το γάλα της Ήρας. Φυσικά ούτε λόγος ο Δίας να ζητήσει τέτοια χάρη από τη συμβία του. Όπως πάντα απευθύνθηκε στον παμπόνηρο Έρμή και τού ζήτησε να βρει εκείνος έναν τρόπο για να εκπληρωθεί το ρηθέν. Τότε ο Λυσιμέρημνος Ερμής πήρε το μωρό και τρύπωσε κρυφά στο δωμάτιο της Ήρας. Στο μεταξύ ο Μοιραγέτης Δίας πότιζε γλυκόπιοτο κρασί τη σύζυγο του. Και όταν εκείνη αποσύρθηκε στο δώμα της και ύπνος γλυκός σκέπασε τα βλέφαρά της, ο Ερμής, ακροπατώντας, πήγε και απίθωσε το μωρό στο όμορφο στήθος της θεάς. Ο Ηρακλής, λαίμαργος, άρπαξε το στήθος και το δάγκωσε και μόλις που πρόλαβε να καταπιεί μια γουλιά απ' το θεϊκό γάλα. Η Ήρα ξυπνώντας απ ' τη δαγκωνιά του μικρού, και βλέποντάς τον, κατάλαβε αμέσως τι είχε συμβεί. Τότε τράβηξε το παιδί απ’ το στήθος της με τέτοια δύναμη που το γάλα της ανάβλυσε ορμητικά στο ουράνιο στερέωμα. Και εκεί παρέμεινε. Οι σταγόνες λοιπόν που πήγαν ψηλά προς τον ουρανό, έγιναν πολλά-πολλά αστέρια που διαμόρφωσαν έτσι την γνωστή μας και πανέμορφη Γαλακτώδη οδό, δηλαδή τον Γαλαξία μας (ΓΑΛΑΞΙΑΣ ή VIA LACTEA ή MILKY WAY..)

 

Οι λίγες σταγόνες από το γάλα της Ήρας που έπεσαν στη γη, μεταμορφώθηκαν σε ωραία και μυρωμένα λουλούδια, που ονομάστηκαν κρίνοι. Ο κρίνος έγινε το αγαπημένο λουλούδι της Ήρας και μ' αυτό στόλιζαν τ' αγάλματα και τους ναούς της.Έτσι, με αυτόν τον μύθο ο Ηρακλής κέρδισε τη μελλοντική του αποθέωση, ο ουρανός κέρδισε τον Γαλαξία και η Γη τα κρίνα.Όσο για μας; Και εμείς ωφεληθήκαμε απ’ αυτή την υπόθεση. Γιατί το γάλα της Ήρας «θρέφει» τη φαντασία μας κάθε φορά που στρέφουμε τα μάτια μας στον έναστρο ουρανό.

 

Έτσι όλη αυτή η λογική, η ομορφιά και η τάξη , ο Κόσμος, ο οποίος, κατά τον Αναξαγόρα, τέθηκε σε τάξη και διακοσμήθηκε από τον Νου είναι τόσο θαυμαστός, ώστε ο ίδιος δηλώνει σαφώς πως οι όποιες ταλαιπωρίες του βίου των θνητών μηδενίζονται μπροστά στο προνόμιο της δυνατότητας "του θεωρήσαι τον ουρανόν και την περί τον όλον κόσμον τάξιν". Ο Δημόκριτος (460 - 370 π.Χ.) ήταν ο πρώτος άνθρωπος που χωρίς όργανα ισχυρίσθηκε ότι ο Γαλαξίας αποτελείται από απομακρυσμένα άστρα: «Γαλαξίας εστί πολλών και μικρών και συνεχών αστέρων, συμφωτιζομένων αλλήλοις, συναυγασμός δια την πύκνωσιν» ό,τι δηλαδή λέγει και η σύγχρονη Αστρονομία ως προς τη σύσταση του Γαλαξία. Έτσι σήμερα τον αποτυπώνουν σε αστροφωταγραφίες οι εξής συντοπίτες μας:  ο αστροφυσικός Ηλίας Μακρής από το Αγρίνιο, ο σπηλαιολόγος και βιολόγος Κωνστατντίνος Μπακολίτσας, ο Μεσολογγίτης Γιώργος Ντέκας μέλος της Αστροφυσικής και Αστρονομικής Εταιρείας Δυτικής Ελλάδος και ο συγχωριανός μας, από το χωριό της Παλαιομάνινας, Θωμάς Τόγιας.     

 

Ο Άγγελος Μακρής, ο άνθρωπος που γοήτευσε τη Nasa ζει στο Αγρίνιο και έχει καταφέρει να συνδυάσει τη δουλειά με το μεγάλο του πάθος, την αστροφωτογραφία.

Ο Ναός του Δία στην Αρχαία Στράτο
Πηγή φωτογραφίας Άγγελος Μακρής

Το αρχαίο θέατρο της αρχαίας Στράτου

Το αρχαιότερο ναυπηγείο που βρίσκεται στις αρχαίες Οινιάδες

Οι φωτογραφίες του, με θέμα τον νυχτερινό ελληνικό έναστρο ουρανό έχουν δημοσιευτεί σε Ελλάδα και εξωτερικό, σε εφημερίδες, αστρονομικά και φωτογραφικά περιοδικά, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή, το Γραφείο Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Πλανητάριο Θεσσαλονίκης, το περιοδικό ΦΩΤΟγράφος (Φωτεινές Ιδέες), το Earth Science Photo of the Day (NASA), το Fine Art Photography, Earth Sky (cover photo) και Nature Photography μεταξύ άλλων. Παράλληλα, συνεργάζεται με την Canon ως Canon Ambassador, το περιοδικό «Ελληνικό Πανόραμα» και την εταιρεία «Bearing True South». . Επίσης έχει βραβευθεί από την Wikipedia σε έναν διαγωνισμό με κεντρικές φωτογραφίες που προέρχονται από τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Στράτου

 

 

Ο κομήτης NEOWISE C/2020 F3 που απαθανάτισε ο  Θωμάς Τόγιας από την Ακρόπολη της Αρχαίας Μητρόπολης

Επίσης, σε λίγα χρόνια, δηλαδή σε…6700 χρόνια περίπου, πρόκειται να ξαναπεράσει ο κομήτης NEOWISE C/2020 F3 που απαθανάτισε ο συγχωριανός μας Θωμάς Τόγιας από την Ακρόπολη της Αρχαίας Μητρόπολης . Έχει απαθανατίσει τον τελευταίο καιρό αρκετές φορές τον έναστρο νυχτερινό ουρανό στο χωριό της Παλαιομάνινας, τόσο το κάστρο, όσο και τον ποταμό Αχελωό και όλες αυτές οι εικόνες σε συνδυασμό με το παρελθόν να ζωντανεύει τους θρύλους που εξιστορούσαν οι παλιοί! Αξίζει ν΄ αναφερθεί ότι αστροφωτογραφία του παρουσίασε πρόσφατα ο κ. Παύλος Καστανάς με το προσωνύμιο Astronio που διατηρεί κανάλι στο Youtube και παρουσιάζει θέματα που σχετίζονται σχέση την αστροφυσική!  

 

 

Αρχαίες Οινιάδες
Πηγή φωτογραφίας Γεώργιος Ντέκας

Στις 25-27 Σεπτεμβρίου 2020 πραγματοποίηθηκε η μερίδα ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ 2020 «Πολιτιστική Κληρονομιά και Εκπαίδευση. Η δια βίου μάθηση» με υπεύθυνοι δράσης: Δρ Ολυμπία Βικάτου, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Αιτωλοκαρνανίας – Λευκάδος, Δήμητρα Γαβρίνα, Πολιτιστικής Διαχείρισης- Μουσειοπαιδαγωγός  της ίδια Εφορείας. Όπως αναφέρεται στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος ,σχεδίασε αποκλειστικά για το φετινό εορτασμό βίντεο αστροφωτογραφιών σε αρχαιολογικούς χώρους της Αιτωλίας, σε συνεργασία με την Αστρονομική και Αστροφυσική Εταιρεία Δυτ. Ελλάδος (φωτ. Γ. Ντέκας) και το Messolonghi by Locals. Η δράση φέρει τον τίτλο «Και τα μνημεία ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά...», προβάλλοντας σπουδαία αρχαιολογικά μνημεία των Οινιαδών, Πλευρώνας, Ρωμαϊκών Θερμών, Καλυδώνας, Μακύνειας, Κάστρων Αντιρρίου και Ναυπάκτου, για πρώτη φορά υπό το φως αστερισμών.

 

Αυτό είναι το σύμπαν και άλλα πολλά που αγαπάμε! Όπως θα διαπιστώσετε κι εσείς δράσεις σε πολλά θέματα στο νομό μας μπορούν να γίνουν και πόσο μάλλον να συνδυαστούν.