Η επιβλητική αρχαία Μητρόπολη στην Παλαιομάνινα εκπέμπει, ματαίως, S.O.S.!!!

 

Αεροφωτογραφία της απέραντης  Αρχαίας Μητρόπολης που διακρίνεται η άνω και κάτω ακρόπολη, το εσωτερικό της αρχαίας πόλης και το χωριό της Παλαιομάνινας (Αρχείο Βασίλης Λαμπρινουδάκης)

Είναι έτοιμη να καταρρεύσει η επιβλητική Αυλόπορτα, μαζί με τον σάπιο πια ξύλινο «νάρθηκα», ο οποίος τοποθετήθηκε…προσωρινά πριν από 23 χρόνια και σαν ντόμινο είναι έτοιμοι να καταρρεύσουν εμβληματικοί πύργοι, πύλες πυλίδες και το απέραντο τείχος το καταπίνει το έλεος της φύσης!

 

Επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Π. Μπαμπάνης

 

Στο χωριό της Παλαιομάνινας Ακαρνανίας θα συναντήσει κανείς μία απέραντη καστροπολιτεία που είναι χτισμένη σε μία απότομη πλαγιά του χωριού και μόνο δέος προκαλεί στους επισκέπτες. Αμέσως θα θαυμάσουν την επιστήμη και την αρχιτεκτονική που εφάρμοσε αυτός ο πολεμοχαρής λαός που την περπάτησε και έκανε  την επιβλητική της οχύρωση, έχτισες τους εμβληματικούς πύργους και πύλες και, κυρίως, την  Αυλόπορτα που είναι μοναδική στην κατασκευή της!

 

Ο υπό κατάρρευση εμβληματικός πύργος που αποτελεί
το κύριο παρατηρητήριο της αρχαίας πόλης

Αλλά, δυστυχώς, όλα αυτά που για τους αρχαίους προγόνους μας αποτελούν τεκμήρια μοναδικής και πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς, για τους Νεοέλληνες αποτελούν μόνο όνειδος και χλέυη.   Η Αυλόπορτα βρίσκεται σε ξύλινο νάρθηκα από το 1997, ο εμβληματικός πύργος κοντά στην ακρόπολη είναι έτοιμος να καταρρεύσει, τα απέραντα και επιβλητικά κυκλώπεια τείχη έχουν σκεπαστεί από δέντρα, θάμνους και χόρτα, ενώ τα εκπληκτικά αποτελέσματα των πρόσφατων αρχαιολογικών ανασκαφών καταγγέλλουν όλους αυτούς που αποφάσισαν  την αναστολή ενός μεγαλεπήβολου ερευνητικού προγράμματος σε μιαν αρχαία πόλη που κρύβει πολλά πολιτιστικά και ιστορικά μυστικά. Η διαπίστωση αυτή γίνεται μελαγχολική καθώς  ο ίδιος ο επικεφαλής των αρχαιολογικών ανασκαφών το 2006  καθηγητής αρχαιολόγος Βασίλης Λαμπρινουδάκης  έχει προειδοποιήσει για τους κινδύνους αυτούς και έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα διάσωσης και μάλιστα με τήν αντίστοιχη  δαπάνη.  Επίσης, ο παππούς μου  δημοσιογράφος και συγγραφέας με συνεχή άρθρα και σχόλια έχει καταγγείλει  την αδιαφορία των αρμοδίων. Αλλά, φευ!

 

Η Επιβλητική «Αυλόπορτα» βρίσκεται 23 χρόνια σε ξύλινο σαπισμένο «νάρθηκα».Εντός της αυλής υπάρχει η εσωτερική πύλη που οδηγεί στο εσωτερικό της αρχαίας πόλης

Η διαπίστωση αυτή γίνεται και απογοητευτική  καθώς οι εκάστοτε δήμαρχοι όλων των εποχών δεν διακρίνονται για  την πολιτισμική τους ευαισθησία, ενώ η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων  αισθάνεται υπερήφανη και … ικανοποιημένη για τη χρηματοδότηση μόνο  αναστήλωσης  τριών αρχαίων θεάτρων , την ίδια ώρα που ο νομός μας αντί να είναι ένα υπαίθριο αρχαιολογικό μουσείο είναι μία υπαίθρια εγκαταλελειμμένη ζούγκλα.

 

Κατά την πρόσφατη επίσκεψη μου στη Παλαιομάνινα μαζί με τον ξάδερφο μου Αποστόλη Νάνο και τη φίλη μας επαγγελματία φωτογράφο Διονυσία Κατσίγιαννου, ξεκινήσαμε το φωτογραφικό μας οδοιπορικό στο παρελθόν, στα βάθη των αιώνων  από την Κεντρική Πύλη ή Αυλόπορτα! Μία πύλη που από το 1997 είναι σε  ξύλινο νάρθηκα, για να μην καταρρεύσει, αλλά δεν έχανε ούτε στιγμή την αρχαία αίγλη της και τη σημερινή επιβλητικότητα της,  με μόνιμο, απέναντί της,  σύντροφο τον ορμητικό Αχελώο. Αυτή η εμβληματική κεντρική πύλη των τειχών της αρχαίας πόλης της Παλαιομάνινας εξακολουθεί να αναδεικνύει  τη θαυμαστή  τέχνη και θαυμαστή  επιστήμη των Ελλήνων  για να την κατασκευάσουν και να παίξει επί αιώνες  τον έξυπνο ρόλο της να ξεγελάει τον εχθρό, όπως  αναφέρει άλλωστε και ο Εζέ :

 

 «..Η μεγάλη πόρτα που είχαν κατασκευάσει ήταν απλώς για τα μάτια: δεν μπορούσαν να μπουν στο οχυρό τους ούτε με αμάξια ούτε με τα ζώα, αν κουβαλούσαν πράγματα. Ένας έφιππος ήταν αναγκασμένος να κατέβει στο έδαφος. Όλα θυσιάζονταν για την ασφάλεια του χώρου, που μοιάζει μάλλον να ήταν για να μπορεί να αμυνθεί κανείς παρά για να χρησιμοποιηθεί για την επιβίωσή του. Αναρωτιέται μάλιστα κανείς πώς μπορούσαν, σε μια επείγουσα στιγμή, να βάλουν μέσα τις σοδιές τους, τα κοπάδια τους και τα εργαλεία τους…»

 

Ο δυτικός πύργος είναι και αυτός υπό κατάρρευση και η δυτική πύλη που προσπαθεί να ανατείλει και το έλεος της φύσης την βυθίζει ακόμη πιο μέσα

Η ζούγκλα που επικρατεί στην ακρόπολη και σε όλο τον αρχαιολογικό χώρο. Επισημαίνουμε ότι εντός του αρχαιολογικού χώρου υπάρχει αρχαίος λιθόστρωτος δρόμος που καταλήγει στην «Αυλόπορτα» που έχει για σύντροφο της τον ποταμό Αχελώο

Θαυμαστή για την κατασκευή της, αλλά και τη χρησιμότητά της,  είναι και η εσωτερική πύλη με το ανεστραμμένο σκαλοπάτι, η οποία βρίσκεται λίγα μέτρα μετά την κεντρική πύλη και  την οποία περιγράφει και ο Ληκ ως εξής:

 

«… Οι πέτρινοι λίθοι πάνω από την πύλη προεξέχουν. Ο ένας είναι πάνω από τον άλλο, σαν να σχηματίζουν ανεστραμμένο σκαλοπάτι. Ίσως και να υπάρχει ή να υπήρχε και κάτω σκαλοπάτι επικοινωνίας, το οποίο τώρα να είναι θαμμένο στη γη και στα ερείπια. …»

 

Δυστυχώς, η πυκνή βλάστηση και οι θάμνοι δεν μάς επέτρεψαν  την πορεία μας στο εσωτερικό της αρχαίας πόλης καθώς αυτό μπορεί να το κάνουν μόνο όσοι υπηρετούν σε δυνάμεις ... καταδρομών! Έτυσι, με οδηγό τον αρχαίο λιθόστρωτο, που έχει απομείνει από τη χρήση του κατά τη μετάβαση  έως το 1960 στο ποτάμι για νερό με τα άλογα και τα γαϊδούρια και που το έχει διασώσει η Εταιρεία Φίλων των Μνημείων της Παλαιομάνινας με αποτύπωσή του από τον πολιτικό μηχανικό Μάκο Κατσαρό, καταλήξαμε  στην Ακρόπολη!

 

 

Άποψη του χωριού από την ακρόπολη

Αλλά, και η επίσκεψή μας στην ακρόπολη, με τον υπό κατάρρευση εμβληματικό πύργο που ακόμα και σήμερα αποτελεί το κύριο παρατηρητήριο της αρχαίας πόλης,  έγινε δια άλλης…οδού ή καλύτερα ... μονοπατιού, όπως κάνουν τα ... “καλά τα παλικάρια” της θυμόσοφης ελληνικής ρήσης. Εκεί,  θυμηθήκαμε  και την περιγραφή  του Εζε για την ακρόπολη για την οποία αναφέρει, μεταξύ πολλών άλλων, ότι " σχηματίζει πάνω στο οροπέδιο, που κοσμεί από μακριά τις όχθες του Αχελώου, ένα ακανόνιστο τετράγωνο με πύργους στην άκρη του…».

 

Θα μπορούσα να σας παρουσιάσω κι άλλα πολλά! Αλλά δυστυχώς δεν το επέτρεψε η ζούγκλα που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία έξι χρόνια στον αρχαιολογικό χώρο. Δυστυχώς η Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν ασχολείται με τέτοια ... μικροπράγματα. Μάλλον τα περιμένει όλα έτοιμα. Διαφορετικά, θα έκανε προσπάθειες ανάδειξης και προβολής, με τη συνεργασία με ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια. Είναι κρίμα: Διότι αυτός είναι ο θεσμικός και επιστημονικός της ρόλος: να διασώζει, αναδεικνύει και να προσφέρει στους επισκέπτες ... πολιτισμένους αρχαιολογικούς χώρους και όχι  αρχαιολογικές  ζούγκλες μόνο για Ταρζάν!

Στο σημείο αυτό θέλω  να εκφράσω τις θερμές  μου ευχαριστίες προς τη σελίδα “Ανασκαφή”  για τη φιλοξενία του άρθρου μου