Το μοιρολόι της Παναγίας.

Το «Μοιρολόγι της Παναγιάς» είναι  πολύτιμη κληρονομιά του ορθόδοξου Ελληνισμού που μεταδίδεται αιώνες τώρα από γενιά σε γενιά.
Με την ίδια ευλάβεια κάθε χρόνο την νύχτα της Μεγάλης Πέμπτης ,γύρω στα μεσάνυχτα, ο χορός των γυναικών φτιάχνει έναν κύκλο με κέντρο τον εσταυρωμένο Χριστό και συνήθως η μεγαλύτερη στην ηλικία, αφού κάνει τον σταυρό της , αρχίζει πρώτη το μοιρολόγι «Σήμερα μαύρος ουρανός , σήμερα μαύρη μέρα». Οι υπόλοιπες γυναίκες επαναλαμβάνουν τους στοίχους λυπητερά ακολουθώντας τον ρυθμό και μοιρολογώντας ένα παλικάρι τριαντατριών ετών.

Το «Μοιρολόγι της Παναγιάς» είναι ένα μακρύ  αφηγηματικό τραγούδι που διηγείται τα Πάθη του Χριστού έτσι όπως τα έζησαν η Παναγία και οι Μυροφόρες και το πρωτοβρίσκουμε σε χειρόγραφα από τον 14ο αιώνα .

                    Σήμερα μαύρος Ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα

Σήμερα μαύρος Ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα, 

σήμερα όλοι θλίβουνται και τα βουνά λυπούνται, 

σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι Εβραίοι, 

οι άνομοι και τα σκυλιά κι' οι τρισκαταραμένοι 

για να σταυρώσουν το Χριστό, τον Αφέντη Βασιλέα. 

Ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι 

να λάβει δείπνον μυστικόν για να τον λάβουν όλοι. 

Κι' η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της, 

τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της. 

Φωνή τους ήρθ' εξ Ουρανού απ' Αρχαγγέλου στόμα: 

-Φτάνουν κυρά μου οι προσευχές, φτάνουν κι' οι μετάνοιες, 

το γυιό σου τον επιάσανε και στο φονιά τον πάνε 

και στου Πιλάτου την αυλή εκεί τον τον τυραγνάνε. 

-Χαλκιά-χαλκιά, φτιάσε καρφιά, φτιάσε τρία περόνια. 

Και κείνος ο παράνομος βαρεί και φτάχνει πέντε. 

-Συ Φαραέ, που τά 'φτιασες πρέπει να μας διδάξεις. 

-Βάλε τα δυο στα χέρια του και τ' άλλα δυο στα πόδια, 

το πέμπτο το φαρμακερό βάλε το στην καρδιά του, 

να στάξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά του. 

Κι' η Παναγιά σαν τάκουσε έπεσε και λιγώθη, 

σταμνί νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχο 

για να της ερθ' ο λογισμός, για να της έρθει ο νους της. 

Κι' όταν της ηρθ' ο λογισμός, κι' όταν της ηρθ' ο νους της, 

ζητά μαχαίρι να σφαγεί, ζητά φωτιά να πέσει, 

ζητά γκρεμό να γκρεμιστεί για το μονογενή της. 

-Μην σφάζεσαι, Μανούλα μου, δεν σφάζονται οι μανάδες 

Μην καίγεσαι, Μανούλα μου, δεν καίγονται οι μανάδες. 

Λάβε, κυρά μ' υπομονή, λάβε, κύρά μ' ανέση. 

-Και πώς να λάβω υπομονή και πώς να λάβω ανέση, 

που έχω γυιο μονογενή και κείνον Σταυρωμένον. 

Κι' η Μάρθα κι' η Μαγδαληνή και του Λαζάρου η μάνα 

και του Ιακώβου η αδερφή, κι' οι τέσσερες αντάμα, 

επήραν το στρατί-στρατί, στρατί το μονοπάτι 

και το στρατί τους έβγαλε μες του ληστή την πόρτα. 

-Άνοιξε πόρτα του ληστή και πόρτα του Πιλάτου. 

Κι' η πόρτα από το φόβο της ανοίγει μοναχή της. 

Τηράει δεξιά, τηράει ζερβά, κανέναν δεν γνωρίζει, 

τηράει δεξιώτερα βλέπει τον Αϊγιάννη, 

Αγιέ μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γυιου μου, 

μην είδες τον υγιόκα μου και τον διδάσκαλόν σου; 

-Δεν έχω στόμα να σου πω, γλώσσα να σου μιλήσω, 

δεν έχω χεροπάλαμα για να σου τόνε δείξω. 

Βλέπεις Εκείνον το γυμνό, τον παραπονεμένο, 

οπού φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο, 

οπού φορεί στην κεφαλή αγκάθινο στεφάνι; 

Αυτός είναι ο γυιόκας σου και με ο δάσκαλός μου! 

Κι' η Παναγιά πλησίασε γλυκά τον αγκαλιάζει. 

-Δε μου μιλάς παιδάκι μου, δε μου μιλάς παιδί μου; 

-Τι να σου πω, Μανούλα μου, που διάφορο δεν έχεις· 

μόνο το μέγα-Σάββατο κατά το μεσονύχτι, 

που θα λαλήσει ο πετεινός και σημάνουν οι καμπάνες, 

τότε και συ, Μανούλα μου, θάχεις χαρά μεγάλη! 

Σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γη, σημαίνουν τα Ουράνια, 

σημαίνει κι' η Άγια Σοφία με τις πολλές καμπάνες. 

Όποιος τ' ακούει σώζεται κι' όποιος το λέει αγιάζει, 

κι' όποιος το καλοφουγκραστεί Παράδεισο θα λάβει, 

Παράδεισο και λίβανο απ' τον Άγιο Τάφο.

Στο οπτικοακουστικό υλικό συμμετέχουν:  Νίκη Ράπτη, Κατερίνα Ράπτη, Ειρήνη Δερβίση, Ελευθερία Τάσση και  Ειρήνη Χαντζή.