Στις 8 Μαϊου του 1943 κάηκε το χωριό Αγράμπελο από τους Ιταλούς!

Μία μικρή ιστορική αναφορά για τις καταστροφές που προκάλεσε ο ιταλικός στρατός στα χωριά του Ξηρομέρου ως ιερό χρέος και απότιση τιμής

Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη

Ως ιερό χρέος και υπενθύμιση  έκρινα ότι θα έπρεπε να  αναφέρω  μερικά από τα ελάχιστα  στοιχεία  που αφορούν  το κάψιμο  του Αγραμπέλου από τους Ιταλούς  στα 8 Μαίου του 1943. Ο παππούς μου Χρήστος Μπαμπάνης, αδερφός του αείμνηστου παππού μου  Γιώργου Μπαμπάνη, πέρα το ότι μού έχει αναφέρει αρκετές φορές γι αυτό το γεγονός, καθώς μού έχει δείξει κι από το πατρικό σπίτι τις ζημιές που είχε αποκαταστήσει τότε η Ούντρα, μού δάνεισε το βιβλίο του αείμνηστου  Γερ. Ηρ. Παπατρέχα << Το χρονικό του Μαχαιρά Ξηρομέρου>>.  Πριν παραθέσουμε ένα απόσπασμα από το χρονικό αναφέρουμε  ότι   όλα τα χωριά είχαν θύματα, εκτός  από το  Αγράμπελο στο οποίο προκλήθηκαν υλικές ζημιές. Έτσι, το πρώτο χωριό που κάηκε από τους Ιταλούς ήταν της Χρυσοβίτσας. Τα θύματα ήταν τα εξής: Σταύρος Γκόζιας, Ευάγγελος Κιτσοκώστας, Παναγιώτης Ταπραντζής, Κώστας Τσόμπος, Πανωραία Φατσιαλέτου, Αθανάσιος Βακράκος ο οποίος ήταν από τη Λεπενού αλλά έμενε στη Χρυσοβίτσα. Στη συνέχεια παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα του βιβλίου

 << …Στις 7/5 κινήθηκε δύναμη τάγματος από το Αγρίνιο προς Αστακό. Είχε φτάσει η ώρα των σκληρών αντιποίνων. Στο μεταξύ τα χωριά αδειάζουν κι ο καθένας προσπαθεί να βγάλει από το σπίτι ότι μπορεί να περισώσει, ελάχιστα πράγματα δηλαδή. Πρωι-πρωί στις 8/5 οι Ιταλοί καβαλικεύοντας το Τραπέζι, έπεσαν στη Χρυσοβίτσα κι άρχισαν το έργο της καταστροφής. Ως το βράδυ, Χρυσοβίτσα, Πρόδρομος, Αγράμπελο είχαν μεταβληθεί σε καπνίζοντα ερείπια. Κουβαλώντας μπόλικα πλιάτσικα με τα μεταγωγικά τους και στους ώμους  τους, καταυλίστηκαν για διανυκτέρευση στα Καμμένα Παλιούρια και Προίκη και μέχρι τη Δαφνιά.(…)Πρωί-πρωί στις 9 Μαιου η μέρα του πανηγυριού του Αγιού Χριστοφόρου το χωριό της Μαχαιράς το έζωσαν οι φλόγες. Ποτέ άλλωστε ο άγιος μας δεν είχε εορτασθεί με τέτοιο τρόπο. Σπίτια, μαγαζιά αποθήκες, σχολεία έγιναν παρανάλωμα του πυρός. Η μεγάλη ντροπή των Ιταλών ήταν το ξέσπασμα της μανίας τους πάνω στα γεροντάκια που έμειναν στα σπίτια τους νομίζοντας ότι οι κατακτητές θα σεβαστούν τα άσπρα μαλλιά, τη γεροντική αδυναμία. Γιώργος Στράτος, Μήτσος Κουτρομάνος, Σπύραινα Παπαστάμαινα εκτελέστηκαν στα σπίτια τους. Ο Θοδωράκης Πουλής σκοτώθηκε στη προσπάθεια του να διαφύγει ενώ είχε αρχίσει το όργιο της φωτιάς…