Αναμνήσεις από τετραήμερο «Πανηγύρι του Ά-Συμιού» στο Μεσολόγγι

 Ένα αφιέρωμα στην ιερή πόλη, όπου μεγάλωσα, σπoύδασα και έμαθα πάρα πολλά από τους καθηγητές μου. «Ακούω» ακόμα τις περίφημες και εκκωφαντικές «ζυγιές» (ζουρνάδες και νταούλια μαζί), «βλέπω» ακόμα τους «αρματωμένους» και καβαλάρηδες συμμαθητές μου με τους γονείς τους να χορεύουν, να γλεντάνε, να διασκεδάζουν και να συντρώγουν. «Μεθάω» ακόμα από το άρωμα των λεμονανθών και της τριανταφυλλιάς στη διαδρομή από την ξακουστή Πύλη του Μεσολογγίου προς το μοναστήρι του Άη – Συμιού!

Γράφει ο Δημήτρης Στεργίου*

Στην Κλείσοβα το 1961 επικεφαλής, ως σημαιοφόρος (πρώτος μαθητής) του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου συμμαθητών μου στο πλαίσιο του τετραήμερου του Αγίου Πνεύματος στην Ιερά Πόλη

Άρχισε ήδη το  τετραήμερο γλέντι στο Μεσολόγγι για το «Πανηγύρι του Αη – Συμιού». Μόλις που το είπα, φούντωσαν οι θύμησες για το αγαπημένο μου Μεσολόγγι και τα έξι χρόνια που έζησα εκεί ως μαθητής του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου, πριν από 57 περίπου χρόνια! «Ακούω» ακόμα τις περίφημες και εκκωφαντικές «ζυγιές» (ζουρνάδες και νταούλια μαζί), «βλέπω» ακόμα τους «αρματωμένους» και καβαλάρηδες συμμαθητές μου με τους γονείς τους να χορεύουν, να γλεντάνε, να διασκεδάζουν και να συντρώγουν. «Μεθάω» ακόμα από το άρωμα των λεμονανθών και της τριανταφυλλιάς στη διαδρομή από την ξακουστή Πύλη του Μεσολογγίου προς το μοναστήρι του Άη – Συμιού!

 Το τετραήμερο του Αγίου Πνεύματος γίνεται στο Μεσολόγγι το «Πανηγύρι του Άη-Συμιού», που στο πέρασμα του χρόνου διατηρεί αναλλοίωτα τα στοιχεία που το συνθέτουν. Κι αυτό γιατί πρόκειται, για ένα αυθεντικό πανηγύρι με ιστορικό και θρησκευτικό χαρακτήρα, που διοργανώνεται στο Μεσολόγγι από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της Ιερής Πόλης, σύμφωνα με τεκμηριωμένες ιστορικές μαρτυρίες και το οποίο είναι το μόνο αστικό πανηγύρι σε όλη την Ελλάδα.

 Παραθέτω μερικές «εικόνες» από τις εκπληκτικές αυτές εκδηλώσεις όπως τις έζησα ως μαθητής του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου και τις παρακολουθούσα και τα επόμενα χρόνια:

Η προετοιμασία του πανηγυριού ξεκινά από την εορτή  της Αναλήψεως με τους «αρματωμένους» και τους «καταβαλαραίους». Οι αρματωμένοι δημιουργούν  επτά  με οκτώ συνήθως παρέες από 8-20 άτομα και ντύνονται με την παραδοσιακή μεσολογγίτικη φορεσιά (ντουλαμάς).  Οι καβαλαραίοι, η πλειοψηφία των οποίων είναι νέοι, ιππεύουν άλογα. Αυτοί στολίζουν το πανηγύρι και εκδηλώνουν το σεβασμό της νέας γενιάς στις ωραίες παραδόσεις του τόπου.

Το βράδυ του Σαββάτου ξεκινά το πανηγύρι με τις παρέες των πανηγυριστών να συγκεντρώνονται στα στέκια τους σε διάφορα σημεία της πόλης του Μεσολογγίου ξεκινώντας το παραδοσιακό γλέντι, με τους ήχους του ζουρνά και του νταουλιού.

 Από το πρωί της Κυριακής ο πρώτος της κάθε παρέας, με τα όργανα που δεν παύουν να παίζουν, επισκέπτεται τα σπίτια των αρματωμένων της παρέας του κι έτσι από κάθε σπίτι προστίθεται κι ένας. Στο τέλος πηγαίνουν στο σπίτι του καπετάνιου, δηλαδή του αρχηγού της παρέας. Σε κάθε σπίτι κερνιούνται με ούζο και ραβανί (τοπικό γλυκό). Στη συνέχεια κι αφού περιδιαβούν την πόλη κατευθύνονται στα στέκια τους όπου συνεχίζουν το γλέντι ως αργά το απόγευμα.

 Το απόγευμα όλες οι παρέες (αρματωμένοι και καβαλαραίοι) συγκεντρώνονται  στον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Σπυρίδωνα προσκυνούν και παίρνουν από το εφημέριο του ναού τη Σημαία των Εξοδιτών για να ξεκινήσουν προς τον Κήπο των Ηρώων όπου τελείται επιμνημόσυνη Δέηση στον Τύμβο των Ηρώων. Στη συνέχεια, οι πανηγυριστές ξεκινούν για το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Συμεώνος, όπου και θα συνεχίσουν το γλέντι τους έως τα ξημερώματα της Δευτέρας, ενώ μαζί τους θα συμμετέχουν στο γλέντι εκατοντάδες ντόπιων και ξένων επισκεπτών, που μετέχουν και αυτοί στο ιστορικό πανηγύρι.

  Το πρωί της Δευτέρας, του Αγίου Πνεύματος, η μικρή καμπάνα του μοναστηριού τους καλεί όλους να συμμετάσχουν στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία με τη συμμετοχή των τοπικών, στρατιωτικών και πολιτικών αρχών. Επίσης, το πρωί της Δευτέρας τελείται Θεία Λειτουργία και στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδας στην Κλείσοβα (συμμετείχα το 1961 ως σημαιοφόρος του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου το 1961).

Μετά την κατανυκτική λειτουργία, το πρωί όλοι μαζεύονται σιωπηλοί για το Μνημόσυνο των Εξοδιτών στον τόπο του μαρτυρίου, εκεί που είχαν συμφωνήσει να συγκεντρωθούν όσοι θα είχαν την τύχη να γλιτώσουν από την Έξοδο, εκεί που οι εχθροί, καλά πληροφορημένοι, τους περίμεναν για να τους αποτελειώσουν και όπου τώρα ένας πελώριος άσπρος Σταυρός υψώνεται στη μνήμη τους.

Ύστερα γυρίζουν στα στέκια τους στον περίβολο της Μονής και κάτω απ' τα πλατάνια συνεχίζουν το γλέντι τους μέχρι το δειλινό, οπότε ετοιμάζονται για το γυρισμό στην πόλη του Μεσολογγίου το βράδυ. Το βράδυ το πανηγύρι συνεχίζεται. Μετέχει πλήθος κόσμου όχι μόνο από το Μεσολόγγι αλλά απ' όλη την Ελλάδα.

  Την Τρίτη γιορτάζει η Αγία Τριάδα, το ιστορικό εκκλησάκι της θρυλικής Κλείσοβας. Νωρίς το απόγευμα, αρματωμένοι και οι επισκέπτες διασχίζουν με γαΐτες και πριάρια τη χιλιοτραγουδισμένη  λιμνοθάλασσα και βγαίνουν στο νησάκι της Κλείσοβας για να ανάψουν το κεράκι τους και να προσευχηθούν. Το απόγευμα,  στο Μνημείο των Πεσόντων τελείται επιμνημόσυνη δέηση και γίνεται κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές αρχές.

Ακολούθως όλες οι παρέες των πανηγυριστών συνεχίζουν το γλέντι τους στα στέκια τους στην πόλη έως τα ξημερώματα της Τετάρτης. Κάπου εκεί τελειώνει το μοναδικό και ωραίο εθνικό-θρησκευτικό πανηγύρι του Άη-Συμιού, με τους πανηγυριστές να αποχαιρετίζονται με το τραγούδι:

"Πάλε καλές αντάμωσες,

πάλε ν' ανταμωθούμε

στον Άη - Συμιό, στον πλάτανο

                                                  και στην κρύα βρυσούλα..."


*(Δημοσιογράφος από την Παλαιομάνινα. Διετέλεσε διευθυντής του «Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής», διευθυντής Σύνταξης της «Απογευματινής» και του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και στέλεχος – αρθρογράφος επί 30 χρόνια στις εφημερίδες «Νέα» και «Βήμα»)